Het toelatingsexamen voor geneeskunde is weer even “heet”, letterlijk. Langs alle kanten gonzen geruchten, zekere en onzekere stellingnames, stapsgewijze toegevingen van de voorzitter van de examencommissie, getuigenissen van verliezers, winnaars en observatoren in het algemeen. De woorden toelatingsexamen en amateurisme worden steeds vaker in dezelfde zin gebruikt.
Het zal nu ondertussen wel duidelijk zijn… Er zijn dingen misgelopen, niemand kent de exacte omvang. De ware aard van het probleem ontrafelen, het zal zeer moeilijk worden om die werkelijkheid zichtbaar te maken. Er is immers geen eenheid van plaats en infrastructuur, dus je bent nooit zeker over wat is, of wat was… we weten wel wat zou moeten zijn… statistisch gezien, een lager slagingspercentage… We gaan er niet van uit dat het IQ van de doorsnee student plots incrementeel verhoogd is. Misschien is dit net een goede prompt voor ChatGPT?
Besparen
Misschien herinneren we het ons niet meer… Maar de ware bedoeling van het toelatingsexamen was gewoon de toegang tot de studies te controleren, om na jaren van studeren te voorkomen dat toekomstige artsen geen RIZIV-nummer meer konden krijgen. Want net die nummers werden beperkt in aantal, om de druk op het zorgbudget te minderen… Dus, niet meer studenten laten starten dan er beschikbare erkenningen zijn op het einde van de studieloopbaan. Soms werd het ook verpakt als er net voor zorgen dat alleen bekwame kandidaten aan de opleiding zouden starten. Misschien dat men die lijn eens consequent zou doortrekken… kijk maar naar de drama’s in de lerarenopleidingen. Net die sector, die er voor moet zorgen dat kandidaten startensklaar zijn voor het hoger onderwijs.
Zakelijk model
Met die beoogde aantallen is men in de voorbije jaren soms letterlijk mee omgegaan. Als er niet genoeg geslaagden waren, werden er bonus punten toegekend, gewoon om het cohort aan te vullen… hoezo, ze moeten slim zijn? Uiteraard moeten we nuanceren, hier zullen eerder net niet geslaagden voordeel gehaald hebben. Een positieve deliberatie dus… anderzijds, het is een duidelijke cesuur. Studenten bereiden zich er op voor, volgen bijlessen, er zijn gespecialiseerde centra die specifiek trainen op dat éne examen… Het is naast persoonlijke ontgoochelingen er ook eentje van pure business geworden. De nieuwe wereld met AI ondermijnt alvast dat zakelijk model. Zoals vaak, zoek de euro…
Realiteit
Dat beperken van aantallen, is natuurlijk moeilijk te verteren als je in de media verhalen hoort van mensen die een jaar moeten wachten om bij een cardioloog aan de bak te komen, die zonder tandarts vielen omdat die soms ook met pensioen gaan en bij tandpijn een complete telefoonboek afbellen en nergens op de tandartsstoel kunnen komen. Of families die naar een ander dorp verhuizen, maar naar hun huisarts in het oude dorp moeten blijven gaan, want een mogelijke nieuwe huisarts heeft een patiënten stop… Probeer dat eens te rijmen… Of moeten we deze ervaring als leermoment gebruiken? Ook een prompt voor ChatGPT?
Behoorlijk
Maar geen nood, er is dus nu ChatGTP. Als je even rondkijkt in de media, dan zagen we de voorbije maanden in human interest verhalen de verbaasde blikken van diverse geneesheer-specialisten over de behoorlijke accuraatheid van ChatGPT als het op het stellen van diagnoses aankwam. Urologische problemen, voor AI geen probleem… ook niet neus, oor en keel specialiteiten, of bovenop, het herkennen van een kanker aan de hand van een scan. Alleen is behoorlijk genoeg?
Trager en trager
We weten allemaal dat de wonderbaarlijke groei van het “kunnen” van AI aan het stokken is. Omwille van het gebrek aan server capaciteit, omwille van de beschikbaarheid van energie. Een aanbieder van AI diensten die zo maar een kerncentrale uitbaat, het is zeker geen fictie meer, er zijn zelfs concrete plannen. Maar het zijn niet de praktische beslommeringen die één en ander vertragen…
Model bestaat niet
Het is de vaststelling dat alle beschikbare kennis er nu eenmaal insteekt. Het is de vaststelling dat de gebruikte taalmodellen goed zijn in het voorspellen van het meest gewenste woord. Het is de vaststelling dat de rekenkundige modellen razendsnel een grote hoeveelheid data verslinden en analyseren. Maar het begrijpen, redeneren, kortom snappen wat er aan de hand is en een nieuw model, nieuwe inzichten te bedenken, daar zijn we nog lang niet aan toe… Het juiste model bestaat nog niet. Met andere woorden, om van een ‘behoorlijke’ diagnose een ‘correcte’ te maken, dat is nog even afwachten…
De juiste?
Want mocht de technologie deze sprong de komende zes jaar – de cyclus waar deze generatie studenten ingaan – net wel maken, dan zijn de kandidaten die op het toelatingsexamen gegokt hebben op ChatGPT de enigen die horen geslaagd te zijn. Ze hebben alvast aangetoond capabel te zijn de tool te gebruiken… Een bangelijk toekomstbeeld als u het mij vraagt…
Papier
Maar tot nader order misschien toch weer papier overwegen? Maar beste examinatoren, weet dat er slimme horloges, brillen met camera’s, slimme oortjes, kleding die verbonden is met het wereldwijde web bestaan… Een werkbare tip? Laat de kandidaten als in een dokterskabinet voor het onderzoek zich van de bovenkleding ontdoen. Dan heb je nog een vaardigheid getest… en is het uitzicht bij het houden van het toezicht weer wat spannender. Het is wat anders dan controleren of er een tabblad te veel openstaat…
